CM Mangualde

Através de publicação em Diário da República: «Janela Manuelina e Casa de Canelas» é Monumento de Interesse Municipal


Através de publicação em Diário da República, de 16 de março de 2023 (hoje), é tornada pública a classificação na categoria de Monumento de Interesse Municipal da «Janela Manuelina e Casa de Canelas», na localidade de Canelas, freguesia de Quintela de Azurara, concelho de Mangualde.

Em reunião ordinária, a Câmara Municipal havia deliberado, por unanimidade, proceder à classificação na categoria de Monumento de Interesse Municipal da «Janela Manuelina e Casa de Canelas».

Janela quinhentista e Casa de Canelas.
Enquadramento histórico e patrimonial

Não são abundantes as referências bibliográficas, bem como os documentos históricos – tidos como fontes primárias – que abordem a Casa de Canelas, na localidade de Canelas, da freguesia de Quintela de Azurara. A bibliografia fala-nos da existência de Manuel Cabral de Albuquerque e Sacadura, herdeiro da Casa de Chãs de Tavares, que, no ano de 1783, aparece como Senhor de importantes bens em Canelas e como Tenente de Milícias no mesmo local.  Na realidade, Manuel Cabral de Albuquerque e Sacadura era Senhor da Casa de Chãs de Tavares e administrador de vários prazos naquela vila e na localidade de Canelas, para além dos bens que herdou por sua mulher e que pertenciam aos bens livres da Casa de Nabais, do concelho de Gouveia. O Tenente, ao invés dos seus antecessores, estabeleceu em Canelas residência e é lá que são dados como nascidos os seus cinco filhos.

Da prospeção arqueológica efetuada na localidade e imediações e da observação do edificado da localidade não se vislumbra vestígios de superfície, ruína, casa ou ruína de casa que se destaque por notabilidade arquitetónica e, muito menos, que apresente características estilísticas atribuídas aos finais do século XVIII compatíveis com o estatuto de Manuel Cabral de Albuquerque e Sacadura. Assim, não parece verosímil concluir que o Tenente de Milícias e Senhor de Canelas tenha construído residência em Canelas. Por outro lado, das ruínas de edifícios residenciais existentes na localidade, apenas a casa com a janela manuelina se destaca. Trata-se de edificado de raiz popular quanto à construção e qualidade de materiais utilizados, exibindo, todavia, numa das suas fachadas, aquele elemento arquitetónico extraordinário da arquitetura quinhentista.

Ora, a janela e o edifício constituem um só momento construtivo. É a janela o elemento de datação do edifício, concluindo-se, portanto, que a fundação do mesmo terá ocorrido no século XVI. 

Pensamos ser possível o seguinte cenário: o edifício em questão, por ser o de maior destaque arquitetónico – conferido pela janela -, terá sido escolhido (por compra ou, eventualmente, por herança, ou outro meio) pelo Senhor de Canelas e Tenente de Milícias da localidade, quando ali chegou nos finais do século XVIII.

Este raciocínio permite, então, considerar estarmos perante a “Casa de Canelas”. Sobre a localidade de Canelas, encontramos nas Inquirições de D. Afonso III, no ano de 1258, uma referência que prova a existência da localidade já naquele tempo: “Martinus Martini, clericus Santcti Juliani, juratus et interrogatus, dixit quod villa de Canelas est caballaria Regis foraria per usum et forum de Zurara, et F. Canelas habuit eam, de conpara, de tempore Domini Regis Sancii, avi istius Regis. Interrogatus si antea F. Canelas habebat, in Zurara, aliquid de patrimonio vel de avolenga, dixit: non. Martinus Abbas, dixit similiter; et addit quod Canelas fuit de hominibus villanis forariis Regi. Dominicus Rubeus dixit similiter. [1]

 

[1] Passagem extraída de Portugaliae Monumenta Historica (PMH, Vol. VI: 73).

 

 





Mais Notícias

  • 23 Fevereiro, 2024

    Gabinete de Apoio à Vítima com dezena - Ler mais

  • 21 Fevereiro, 2024

    Mangualde abre único Gabinete de Apoio - Ler mais

  • 16 Fevereiro, 2024

    Destruídos mais de 450 ninhos da Vespa - Ler mais

  • 9 Fevereiro, 2024

    Bairro Comercial Digital de Mangualde d - Ler mais

  • 9 Fevereiro, 2024

    Limpeza de reservatórios pode suspende - Ler mais

  • 8 Fevereiro, 2024

    CONFAGRI atribui prémio de mérito a G - Ler mais

  • 7 Fevereiro, 2024

    Município quer profissionalizar Orques - Ler mais

  • 6 Fevereiro, 2024

    Nicolás Farruggia: concerto a 23 de fe - Ler mais

  • 2 Fevereiro, 2024

    Orquestra POEMa lança CD para assinala - Ler mais

  • 31 Janeiro, 2024

    Entrudo secular de Quintela de Azurara - Ler mais

  • 30 Janeiro, 2024

    Mais de 1,5 milhão de euros investidos - Ler mais

  • 25 Janeiro, 2024

    Município quer aplicar nas cantinas es - Ler mais

  • 25 Janeiro, 2024

    “Manhãs Sénior” abre “Dias de F - Ler mais

  • 23 Janeiro, 2024

    Mangualde transfere para as freguesias - Ler mais

  • 18 Janeiro, 2024

    Concluído o restauro do altar-mor da I - Ler mais